Van een verwaarloosde dijkwoning die al drie jaar lang te koop stond naar het Duurzaamste Huis van 2020!
Het was (en is nog steeds) een zeer uitdagend project waarover ik u op deze plaats graag wil informeren.
Het gewicht van het dak had -als gevolg van door vorige bewoners verzwakte spanten- de muren van het huis dermate ontzet dat velen adviseerden: gooi maar plat en bouw iets nieuws.
Dat zou echter zonde zijn van deze meer dan 100-jarige karakteristieke dijkwoning (1905). Door ingrijpende en duurzame keuzes te maken is het pand niet alleen behouden voor latere generaties, maar ook gasloos en energie-neutraal gemaakt.
(komt later):
Schuur
Tuin
...
Ondanks dat het project nog niet klaar is, ben ik vanaf april 2020 in het woonhuis gaan leven. Ook was dit feit voor de jury van de Nationale Duurzame Huizenroute geen beletsel om het huis als winnaar te kiezen in de categorie huizen voor 1945 en kleiner dan 150 m2. De prijs werd op 20 november uitgereikt.
...
De opstal bestond uit een woonhuis van 9 meter diep met daar tegenaan een schuur van 18 meter. Die laatste wordt een werkplaats van 9 meter. De achterste helft moest worden gesloopt om plaats te maken voor een halfopen kapschuur.
De entree met gangetje verdwijnt en wordt bij de kamer getrokken, de voordeur verhuist naar de zijkant van het huis.
Eigenlijk wordt de gehele binnenruimte gestript en opnieuw ingedeeld.
Vloeren blijken voor een groot deel verrot en worden vernieuwd.
Het dak moest compleet worden vernieuwd en vanaf dakgoothoogte opnieuw worden geconstrueerd.
Wel is zoveel mogelijk materiaal bewaard en ingezet in de nieuwe opzet, al dan niet in een nieuwe functie.
Zo hebben oude vloerdelen een nieuwe bestemming als schuttingwand van de kapschuur, de oude dakpannen als tuinpadverharding en de bedsteedeuren als binnendeuren.
...
De vloer wordt weer van voren af aan opgebouwd.
Tussen de vloerbalken worden tegen de buitengevel enkele lagen isolatie aangebracht.
De kruipruimte wordt voorzien van TonZon vloerisolatie, waarna de underlayment vloerplaten kunnen worden aangebracht.
...
De buitenmuren waren enkelsteens. Dat betekent: zo dik als een enkele steen lang is, zonder spouw. Oftewel een isolatiewaarde die te verwaarlozen is.
Ook liet de draagkracht te wensen over om het nieuwe dak (met stalen spanten) te kunnen dragen.
Aan de binnenzijde zijn de muren eerst bekleed met ademende folie waartegen een houtskeletconstructie werd gebouwd.
Alle kozijnen zullen vervangen worden, dus is daar met het plaatsen van deze voorzetwand (hier in de noordgevel) rekening mee gehouden.
Aan de zuidzijde is de entree met het gangetje verdwenen en eerst een houten constructie tegen de stenen gevel geplaatst. Daar is vervolgens de folie tegen aangebracht.
Na de folie is er een tweede houten constructie vóór geplaatst met compartimenten die overeenkwamen met de breedte van de isolerende houtvezeldekens. Hier is een dikte van 7 cm isolatie aangebracht
Deze zijn afgetimmerd met plywood houtplaten (underlayment).
Tegen de plywood houtplaten is vervolgens een derde houten wand geplaatst. Ook hierin komen weer de isolerende houtvezeldekens, 2 dekens van elk 8 cm.
In de laatste aftimmerlaag worden de wandcontactdozen aangebracht met de weggewerkte bekabeling.
Op de laatste houtplaten worden montageprofielen bevestigd voor de PE-slangen van de wandverwarming.
...
De kozijnen zijn allemaal vernieuwd en zijn vervaardigd uit Douglashout. Dit is een zeer duurzame houtsoort en aangezien het driemaal met olie is behandeld is verven met dekkende verf niet noodzakelijk.
De erker in de voorgevel kreeg natuurlijk ook een nieuw 'drieluik' kozijn van Douglashout.
De oude deuropening zal niet langer als entree dienst doen, maar kreeg een raamkozijn in dezelfde afmeting als de deur.
...
De Mantsarde (geknikte) kap had spanten met dwarsbalken waar je je hoofd tegen kon stoten. Dat was voor de vorige bewoners blijkbaar reden om die tussenbalk dan maar (gedeeltelijk) te verwijderen. Een beoogde constructie om de krachten op te vangen voldeed echter niet waardoor de buitenmuren meer krachten moesten opvangen dan waarvoor ze berekend waren.
Het was dus duidelijk dat de gehele kap vervangen moest worden en de muren verstevigd zodat het weer een verantwoorde constructie werd.
Van voor naar achteren werd spant voor spant de gehele verdieping verwijderd.
De bestaande gemetselde buitenmuur met de daarvoor geplaatste houten wandconstructie wordt aan de bovenzijde voorzien van een liggende balk waarop straks de stalen dakspanten worden geplaatst, zodat het gewicht daarvan goed verdeeld wordt over het geheel.
De dakspanten worden geplaatst op de liggende houten balken. De vier spanten bestaan uit stalen gelaste I-profielen waardoor geen dwarsverbinding nodig is voor de sterkte. Hierdoor is de ontstane binnenruimte maximaal te benutten.
Tussen de stalen spanten worden houten blaken als gordingen geplaatst en begint het dak verband te krijgen.
Nadat over de gordingen het dakhout is aangebracht is de kap dicht.
Als al het dakhout is aangebracht, begint het huis aan de buitenkant zijn originele vorm weer terug te krijgen.
...
Nadat op het dakhout verticale balkjes zijn aangebracht (voor de ventilatie) wordt daaroverheen de folie gelegd.
Over de folie worden horizontaal liggende latten bevestigd. Hier worden straks de metalen profielplaten op gemonteerd.
Alvorens de metalen profielplaten aan te brengen is er eerst een dubbelademende folie over de latten gelegd.
Ook de schoorsteendoorvoer wordt in deze dakconstructie zorgvuldig meegenomen.
De nok is dusdanig uitgevoerd dat hij (vanzelfsprekend) wel wind- en waterdicht is, maar toch als een soort schoorsteen functioneert en de ventilatie langs het dakhout garandeert.
Er komen geen dakpannen op het dak, maar het dak zal bestaan uit louter zonnepanelen.
Om deze straks te kunnen bevestigen worden horizontale montageprofielen aangebracht op de stalen profielplaten.
Zo ziet het dak eruit als alle 54 zonnepanelen zijn geplaatst.
...
De binnenzijde van het dak vormt de wand en plafond van de verdieping.
De ruimten tussen de gordingen worden opgevuld met een dubbele laag van 8 cm dikke houtvezeldekens.
De geïsoleerde wand ter plaatse van de keuken. Er komt straks een vast raam in dat aan de buitenzijde gelijk komt te liggen met de zonnepanelen.
Dat wordt in een later stadium gerealiseerd.
De gordingen met isolatie worden afgetimmerd met underlayment houtplaten waarop montageprofielen worden bevestigd voor de PE-slangen van de wandverwarming.
In de knieschotten is de buis voor de balansventilatie aangebracht. Hiermee wordt 90% van de warmte in huis hergebruikt.
Als alle PE-slangen voor de wandverwarming zijn aangebracht wordt het gehele oppervlak dichtgesmeerd met een 3 cm dikke leemlaag.
Dat is een natuurlijk alternatief voor stucwerk en heeft extra isolerende eigenschappen.
...